Een 21e eeuws samenlevingsmuseum
Het Musée de plein air des Maisons comtoises, een atypische locatie als er ooit een was, is al vele jaren een vernieuwend, inventief en soms zelfs vooruitstrevend museum op cultureel en museaal gebied
Dankzij deze vernieuwingsgezindheid heeft het museum de moeilijke fase kunnen doorkomen die veel etnografische musea aan het begin van de 21e eeuw hebben doorgemaakt. Deze koers is die van het begeleiden van de maatschappij in haar evolutie. Een noodzakelijke evolutie die een museum van de samenleving in staat stelt gelijke tred te houden met zijn tijdgenoten.
Ver van het vaste beeld van een verdwenen plattelandsgemeenschap wil het Musée des Maisons Comtoises daarentegen de grote vraagstukken van onze huidige samenleving aan de orde stellen, zoals huisvesting, voeding en samenleven. Door het gebruik van gebouwen en voorwerpen die zeker oud zijn, stelt het Museum vragen over onze huidige levensstijl en ons begrip van de omgeving waarin wij leven. Hoe kunnen wij in onze levensbehoeften voorzien met respect voor het milieu en alle levende wezens, en hun hulpbronnen beheren?
Leven en wonen met plaatselijke hulpbronnen, het nieuwe credo van het museum, betekent de bodem, de biodiversiteit en het klimaat van een plaats begrijpen zonder eraan te willen ontsnappen, maar er op harmonieuze wijze mee willen leven. Het betekent ook dat men zich verlaat op de materiële en intellectuele hulpbronnen van een gebied. In dit opzicht moet het Musée des Maisons Comtoises als het ware een voorbeeldfunctie vervullen, uit respect voor de bewoners van de huizen die deze levensfilosofie zo goed hebben toegepast, maar ook voor de volgende generaties die niet anders zullen kunnen dan het op hun beurt over te nemen. Alleen nemen wat nodig is, en versterken wat al bestaat, dat zijn de wegen die moeten worden overwogen.
Om al deze redenen heeft het Musée des Maisons Comtoises twee jaar lang, tussen 2018 en 2020, gewerkt aan de vaststelling van een nieuw wetenschappelijk en cultureel project (SCP). Het SCP is een echte routekaart voor het hele team van het museum. Het stelt de rol van het museum en zijn opdrachten voor het grondgebied en zijn inwoners in vraag en bepaalt alle acties die tussen nu en 2027 moeten worden uitgevoerd voor de collecties en het publiek van deze site.
Welke rollen voor het museum morgen?
-
- Een plaats van hulpbronnen om de smaak van het zelf doen te herontdekken
- Een plaats om opnieuw in contact te komen met de natuur om het zintuiglijke contact met de natuur te herontdekken
- Een plaats om te experimenteren: om te experimenteren met en kennis te maken met opkomende praktijken of praktijken die weinig bekend zijn bij het grote publiek op het gebied van landbouw en architectuur (permacultuur, biodynamica, ecoconstructie, bouwen met plaatselijke hulpbronnen, enz.))
- Plaats van debat: om sociale kwesties te behandelen met een multidisciplinaire aanpak (wetenschappelijk, artistiek)
- Samenwerkingsplaats: voor inwoners, verenigingen, ambachtslieden, kunstenaars, tuinders, enz.
- Een plaats voor het verzamelen en presenteren van het landelijke erfgoed van de Franche-Comté van 1750 tot heden
- Een plaats voor het promoten van de plaatselijke knowhow van vroeger tot nu (ambachten, landbouw, architectuur)
De hoofdlijnen van het project
Door rekening te houden met drie van de belangrijkste componenten van onze omgeving - de fysieke omgeving, de biodiversiteit en de mens - is het wetenschappelijk project van het museum gebaseerd op het volgende principe: leven en wonen met lokale hulpbronnen, en kan worden onderverdeeld in drie gebieden:
1- Huisvesting
2- Voedsel
3- Samenleven
Deze drie gebieden zijn niet meer en niet minder dan de uitdrukking van de vitale behoeften waaraan ieder mens tracht te voldoen. Het project zal deze drie begrippen aan de orde stellen, via de permanente route, zowel via een historische benadering, zoals tot nu toe het geval was, als natuurlijk op plaatselijk niveau, d.w.z. op de schaal van de Franche-Comté. Er is echter ook een opening nodig naar opkomende praktijken en naar verschillende geografische gebieden. Deze openheid zou aan de orde kunnen worden gesteld via het programma van tijdelijke tentoonstellingen, evenementen, workshops of conferenties.
